Αγιαξ… ετών 118

Η 18η Μαρτίου του 1900 αναφέρεται ως επίσημη ημερομηνία ίδρυσης του Άγιαξ. Ήταν Κυριακή, δέκα παρά τέταρτο το πρωί, όταν ένας νεαρός φοιτητής, ονόματι Φλόρις Στέμπελ, συναντήθηκε με τους φίλους του στην καφετέρια «Oost-Indie» στη οδό Κάλβερστραατ του Αμστερνταμ και αποφάσισαν να ιδρύσουν έναν από τους σπουδαιότερους συλλόγους στην Ιστορία του ποδοσφαίρου.

Ωστόσο, υπάρχει μια απόδειξη ότι ο «Αίαντας» υπήρξε αρκετά χρόνια πριν, όταν ο Στέμπελ είχε παρουσιάσει μια κάρτα μέλους με ημερομηνία 1894 και με ανορθόγραφα γραμμένο το Footh Ball (αντί για Football) Club Ajax.

Ο Αγιαξ άρχισε ως σύλλογος των προνομιούχων, αφού από την πρώτη χρονιά ίδρυσής του, τα μέλη πλήρωσαν 50 σεντς για την εγγραφή και ακόμη 25 ως ετήσια συνδρομή! Φαίνεται πως η διοίκηση που αποτελείτο από τον Στέμπελ και τους φίλους του, Χαν Ντάντε και Κάρελ Ρέζιερ, καβάλησε το… καλάμι αφού θέσπισε πρόστιμα για τους οπαδούς, των οποίων η παρουσία στο γήπεδο ήταν υποχρεωτική!

Αν έλειπαν, πλήρωναν 10 σεντς, αν έφευγαν κατά τη διάρκεια του αγώνα 25, αν δεν παρακολουθούσαν με προσοχή τον αγώνα 5. Αν, δε, κάποιος τολμούσε να προβεί σε ακρότητες, να βλασφημήσει ή να τσακωθεί, το πρόστιμο ήταν 10 σεντς!

Οι πρώτες εμφανίσεις της ομάδας ήταν μαύρες-κόκκινες, από τα χρώματα του εμβλήματος του Αμστερνταμ και έδρα της ομάδας το στάδιο Μίντενβεγκ, χωρητικότητας 10.000 θεατών. Η ομάδα ανέβηκε για πρώτη φορά στην Α΄ κατηγορία του ολλανδικού πρωταθλήματος το 1911, ενώ ένα χρόνο νωρίτερα είχε παραιτηθεί ο Στέμπελ για να εργασθεί στις Δυτικές Ινδίες!

Τότε η ομάδα αναγκάστηκε να αλλάξει χρώματα, αφού τα ίδια φορούσε και η Σπάρτα του Ρότερνταμ. Ο Αγιαξ προτίμησε τις άσπρες-κόκκινες εμφανίσεις και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κάποτε θα τις αναγνώριζαν όλοι οι ποδοσφαιρόφιλοι στον πλανήτη. Πόσω μάλλον όταν το 1914 ο θρυλικός «Αίαντας» έπεσε ξανά στη Β΄ εθνική, στον μοναδικό υποβιβασμό της Ιστορίας του…

Η πρώτη χρονιά-ορόσημο για τον Αγιαξ ήταν το 1918 όταν προπονητής ανέλαβε ο Αγγλος Τζακ Ρέινολντς που έμεινε στον πάγκο για 25 χρόνια, έως το 1950! Μεσολάβησαν πέντε χρόνια στα οποία ήταν κρατούμενος των Ναζί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Γενικά κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου κυνηγήθηκαν πολύ όσοι βρίσκονταν κοντά στον Αγιαξ, που είχε χαρακτηριστεί στην Ολλανδία ως «ομάδα των Εβραίων»… Μέχρι τότε, πάντως, ο Αγιαξ είχε ήδη κατακτήσει επτά πρωταθλήματα και ένα κύπελλο Ολλανδίας.

Η δεκαετία 1955-1965 ήταν μία από τις χειρότερες στην Ιστορία της ομάδας, που έφτασε στο χείλος του υποβιβασμού. Ηταν γραφτό, φαίνεται, η έξοδος από το «τούνελ» να συμπέσει με την εμφάνιση ενός από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών: ο Γιόχαν Κρόιφ πραγματοποίησε το ντεμπούτο του με τον Αγιαξ στις 24 Οκτωβρίου του 1964. Λίγους μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1965, την τεχνική ηγεσία ανέλαβε ο Ρίνους Μίχελς.

Ο προπονητής-θρύλος δημιούργησε μία ομάδα ικανή να προκαλέσει τον τρόμο στους αντιπάλους της. Με ηγέτη τον Κρόιφ και άξιους συμπαραστάτες τους Κάιζερ, Χούλσοφ, Κρολ, Σουρμπίερ, Μιούρεν, ο Μίχελς εμπνεύσθηκε και ο Αγιαξ παρουσίασε το πρωτοφανές για την εποχή «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο».

Μετά από ένα χαμένο τελικό στο κύπελλο πρωταθλητριών (4-1 από τη Μίλαν το 1969) οι Ολλανδοί επέστρεψαν και κατέκτησαν τρεις συνεχόμενες φορές το τρόπαιο, το 1971, το 1972 και το 1973. Η αρχή έγινε στις 2 Ιουνίου του 1971 με τη νίκη (2-0) επί του Παναθηναϊκού στο Γουέμπλεϊ, ακολούθησε ο θρίαμβος επί της Ιντερ, με το ίδιο σκορ, το 1972 στο Ρότερνταμ και ο κύκλος έκλεισε με το 1-0 επί της Γιουβέντους το 1973 στο Βελιγράδι.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Αγιαξ «έμαθε την τέχνη της ήττας» όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιαν Μιούλντερ, ποδοσφαιριστής της ομάδας τη δεκαετία του 1970 και μετέπειτα τηλεσχολιαστής.

Η φυγή του Κρόιφ για την Μπαρτσελόνα σήμανε και το τέλος της χρυσής εποχής για το σύλλογο του Αμστερνταμ, που εξακολουθούσε να πρωταγωνιστεί στην Ολλανδία (έξι πρωταθλήματα από το 1977 έως το 1985), όμως οι επιδόσεις του στην Ευρώπη δε θύμιζαν σε τίποτα τα μεγαλεία του παρελθόντος.

Το 1981 επέστρεψε ο Κρόιφ, όμως έμεινε μόλις για ένα χρόνο και ξαναέφυγε (οριστικά) υπό τις έντονες διαμαρτυρίες των οπαδών προς τη διοίκηση. Ακολούθησαν πέντε συνεχείς περίοδοι (1982-86) στις οποίες ο Αγιαξ αποκλειόταν από τον πρώτο γύρο των κυπέλλων Ευρώπης. Η απόλυτη καταστροφή…

Ομως, από το 1984 κάτι είχε αρχίσει να αλλάζει, όταν καταγράφηκε η μεγαλύτερη νίκη της ομάδας στα κύπελλα Ευρώπης. Δεν είναι τόσο το 14-0 επί της Ρεντ Μπόις από το Λουξεμβούργο, στο «Ντε Μέιρ» του Αμστερνταμ. Το πιο σημαντικό είναι ότι στον αγώνα εκείνο 5 γκολ σημείωσε ο νεαρός Μάρκο Φαν Μπάστεν.

Το 1985 η διοίκηση έκανε δεκτή τη λαϊκή εντολή και προσέλαβε τον Κρόιφ ως προπονητή. Δύο χρόνια αργότερα, με σκόρερ το Φαν Μπάστεν, ο Αγιαξ νίκησε 1-0 τη Λοκομοτίβ Λειψίας στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας και κατέκτησε το κύπελλο κυπελλούχων.

Ακολούθησαν, όμως, κι άλλα «πέτρινα χρόνια» αφού από την ομάδα έφυγαν κατά σειρά ο Μάρκο Φαν Μπάστεν για τη Μίλαν, ο Φρανκ Ράικαρντ για τη Σπόρτινγκ Λισαβόνας και ο Γιόχαν Κρόιφ που… ξανατσακώθηκε με τη διοίκηση. Ο σύλλογος κινδύνευσε ακόμη και με χρεοκοπία, όμως κατάφερε να επιβιώσει δουλεύοντας πολύ πιο εντατικά με τις ακαδημίες και τα φυτώρια νέων παικτών.

Από τα «σπλάχνα» του Αγιαξ αναδείχθηκαν παίκτες όπως ο Ρίτσαρντ Βίτσχε, ο Ντένις Μπέργκαμπ, ο Μπράιαν Ρόι και ο Μαρτσιάνο Φινκ που οδήγησαν την ομάδα στην κατάκτηση του κυπέλλου UEFA το 1992.

Ομως, η χρυσή «φουρνιά» ήταν αυτή που ήλθε από το «πουθενά» στο προσκήνιο στο μέσο της δεκαετίας του 1990. Ο Ντάβιντς, ο Ζέεντορφ, ο Φαν ντερ Σαρ, ο Κλάιφερτ, ο Οφερμαρς, ο Ράιζιγκερ, ο Μπόγκαρντε πλαισιώθηκαν από τους εμπειρότερους αδελφούς Ντε Μπουρ, τον Ντάνι Μπλιντ, τον Γιάρι Λιτμάνεν και τον Φρανκ Ράικαρντ που είχε επιστρέψει και δημιούργησαν μια αχτύπητη ομάδα.

Το 1995 ο Αγιαξ κατέκτησε το τέταρτο κύπελλο πρωταθλητριών (Τσάμπιονς Λιγκ πλέον) της Ιστορίας του, χάρη στο 1-0 επί της Μίλαν στη Βιένη, με γκολ του Κλάιφερτ στο 87΄. Ενα χρόνο αργότερα έφτασε ξανά στον τελικό αλλά έχασε από τη Γιουβέντους στα πέναλτι.

Στη συνέχεια η ομάδα κυριολεκτικά «αφαιμάχθηκε» αφού μέσα στα επόμενα χρόνια έφυγαν όλοι οι παίκτες της, καθώς και ο Λουίς Φαν Γκάαλ. Χάρις όμως στο χαμηλό κόστος συμβολαίων και τα χρήματα που αποκτήθηκαν από μεταγραφές, ο Αγιαξ άφησε το «ιερό χορτάρι» του Ντε Μέιρ και μετακόμισε στη μεγαλοπρεπή «Αμστερνταμ Αρίνα», το καλοκαίρι του 1996.

Από τότε ο Αγιαξ βαδίζει στα ίδια πρότυπα, με τους φιλάθλους του πάντως να παραπονιούνται ότι ο σύλλογος έχει γίνει… σούπερ μάρκετ παικτών! Όμως, η διοίκηση του «Αίαντα» δεν φαίνεται να… αγχώνεται και ιδιαίτερα.

Και πως θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο, όταν την τελευταία 10ετία, από πωλήσεις παικτών έχει βάλει στα ταμεία της περισσότερα από 300 εκατομμύρια ευρώ. Πιο πρόσφατη πώληση ποδοσφαιριστή, αυτή του Αρκάντιους Μίλικ, ο οποίος παραχωρήθηκε στη Νάπολι το 2016 έναντι του ποσού ρεκόρ των 35 εκατομμυρίων ευρώ!

Περισσότερα από 25 εκατομμύρια ευρώ είχε εισπράξει το 2007 από την Ρεάλ Μαδρίτης για τον Γουέσλι Σνάιντερ, ενώ το ίδιο ποσό είχαν δαπανήσει οι Μαδριλένοι και για την απόκτηση του Κλας-Γιαν Χούντελααρ το 2009. Την πρώτη τετράδα των κορυφαίων πωλήσεων του Άγιαξ την τελευταία 10ετία, κλείνει ο Λουίς Σουάρες, όταν το 2011 είχε μεταγραφεί στην Λίβερπουλ έναντι του ποσού των 26,5 εκατομμυρίων ευρώ.

Ο Άγιαξ στα 118 χρόνια Ιστορίας του, έχει κατακτήσει 33 πρωταθλήματα, 17 κύπελλα και οκτώ Σούπερ Καπ στην Ολλανδία, τέσσερα κύπελλα πρωταθλητριών, ένα κυπελλούχων, ένα UEFA, τρία Ευρωπαϊκά σούπερ καπ (1973, 1974, 1996) και δύο διηπειρωτικά (1972, 1995).

ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ…
Τόσο σπουδαία ομάδα ήταν ο Αγιαξ της εποχής του Κρόιφ, που στις 15 Απριλίου του 1972, όταν συνέτριψε 5-1 τη Φέγενορντ στο Ρότερνταμ, οι οπαδοί της γηπεδούχου χειροκροτούσαν όρθιοι! Ηταν κι η μοναδική φορά που συνέβη κάτι τέτοιο σε ντέρμπι του ολλανδικού πρωταθλήματος, λίγα χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα κρούσματα βίας στη χώρα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ